Tôi vốn người Mỹ Tho, khăn gói lên Sài Gòn lập nghiệp. Nhiều lần đã bị đuổi ra khỏi nhà trọ lúc nửa đêm bởi vì sự nghèo khó của bản thân. Sự nghèo khó cộng với mặc cảm tự ti đã làm tôi muốn chùn bước ở thời gian đầu. Nhưng, với bản chất chân thật vốn có của con người miền Tây, cùng lòng tự trọng khát khao học hỏi đã giúp tôi vượt qua tất cả.
Lên Sài Gòn chỉ mang theo vỏn vẹn hai lời dạy bên người, một lời của Má và một lời của Thầy. Má tôi dạy rằng: “Đừng tham lam của người nghen con, cũng đừng giả dối mà hại đến thân. Sống thì phải trung thực, chân thành còn làm thì phải hết trách nhiệm, có như vậy thì mới tồn tại lâu bền”. Thầy tôi thì bảo: “Em sống xa nhà thì phải biết làm công tác quần chúng tốt. Làm công tác quần chúng tốt là phải trung thực hết mình, chân thành với mọi người. Trung thực và chân thành là lối sống khôn ngoan và thông minh nhất đó”.
Những ngày đầu không có tiền, tôi đạp xe mòn mỏi khắp Sài Gòn tìm việc. Từng cơn mưa hạ quất xối xả lên thân thể gầy nhom của tôi. Không có nổi cái áo mưa che thân, bùn đất văng lên làm chiếc áo trắng độc nhất đen thủi, đen thui. Nhiều người đi đường tỏ vẻ ái ngại và thương hại cho thân phận của tôi. Gió mưa vần vũ mà thân thể tôi thì gầy nhom lại còn ướt như chuột lội.
Đường đã lên đèn rồi mà tôi chẳng biết phải về đâu? Cơn mưa chưa tạnh, tôi núp dưới mái hiên một nhà bên đường mà không biết cuộc đời này rồi sẽ ra sao? Đầu óc tôi miên man suy nghĩ với trăm mối tơ vò. Nhà nghèo, anh em đông, thất nghiệp, không đất canh tác. Gia đình suốt đời nghèo khổ, sống khốn khó bằng những công việc làm thuê vất vả. Đồng tiền kiếm được chẳng bao nhiêu nhưng kiếm được đồng nào thì lại để dành mua gạo hết đồng nấy. Cơm canh đạm bạc chỉ có rau luộc, nước mắm mặn mà thôi. Miếng thịt tươi đối với tôi là cả một bầu trời xa xỉ. Ba má cùng tám anh chị em của tôi sống những chuỗi ngày lây lất như vậy. Tôi nay bơ vơ, lạc lõng không việc làm, không đồng xu dính túi. Ngẫm nghĩ, cuộc đời thật bi đát.
Làm gì để thay đổi cuộc sống đây? Câu hỏi đó luôn lởn vởn trong đầu óc của tôi.
Có những lúc, tôi đứng nhìn dòng người, xe hối hả trên các con đường một chiều mà suy nghĩ: Có phải “luật sống” của Sài Gòn là đó ư? Dòng người sao cứ hối hả, mải miết, ào ào và tuôn chảy mãi? Sao không đổ chiều ngược lại mà cứ lại xuôi dòng?
À! Đúng rồi, đấy là “luật sống” của Sài Gòn đó, mình phải làm sao hòa theo dòng chảy ấy thì mới tồn tại còn nếu không sẽ bị loại khỏi đường đua. Niềm vui chợt đến tôi như muốn reo lên! Tôi đã “ngộ” ra được một điều mà trước giờ không nghĩ ra. Tôi như mở cờ trong bụng, tôi hân hoan nhìn mọi người. Tôi thấy ai trên đường sao cũng thân thiết và đáng yêu hết mực. Kể từ hôm đó, tôi để ý học cách ăn, cách ở, cách sinh hoạt làm việc của người Sài Gòn. Sài Gòn thật sôi nổi, thật mạnh mẽ mà cũng thật bao dung. Sài Gòn sẵn sàng chở che cho những người có tâm, có trí và chí thú làm ăn nhưng cũng sẵn sàng đào thải những ai hèn nhát, chây lười, không hiểu luật của nó. Bước đầu, tôi tìm được việc nhưng chỉ là những công việc không tên tuổi. Công việc dù có tầm thường, thấp kém nhưng tôi vẫn làm với lòng say mê tột cùng. Ao ước của tôi là làm sao hội nhập được vào Sài Gòn!
Có cố gắng rồi sẽ được đền bù phải không các bạn? Thắm thoát đó mà tôi đã lăn lóc ở Sài Gòn gần ba mươi năm. Tính thật thà, trung thực, trách nhiệm mà Má và Thầy đã dạy cho tôi cùng với khát khao vươn lên đã giúp tôi đứng dậy. Ánh dương của thành tựu đã đến với tôi.
Tôi tự lực và hoàn tất chuyện học hành. Tôi lập gia đình và có hai con, trai gái đề huề. Tôi xây nhà cho ba má tôi ở Mỹ Tho. Tôi cất nhà cho mẹ vợ tôi ở Đồng Nai. Tôi mua nhà ở Sài Gòn cho vợ con tôi. Tôi vừa đi làm, vừa đi dạy đại học. Có lần, tôi được bổ nhiệm chức vụ phó tổng giám đốc một du khu lịch lớn ở Đồng Nai, tôi đã hai lần nghỉ việc nhưng vị chủ tịch hội đồng quản trị vẫn ưu ái chừa ghế cho tôi. Bà nói: “Em là người kinh doanh mà có tính trung thực đặc biệt, khắp Sài Gòn khó tìm được người như em”.
Các bạn ạ, tôi kể ra những điều này không phải là tôi khoe. Tôi muốn khẳng định một điều rằng: sự trung thực, chân thành và trách nhiệm luôn có chỗ đứng. Tinh thần ấy đã kết tinh thành tinh hoa của dân tộc Việt Nam. Tinh hoa ấy vẫn đang phát triển, đang thắm sắc trên các cánh đồng hạnh phúc. Tinh hoa ấy vẫn đang hiện hữu và cụ thể bằng ba chữ Harmony, Heart và House trong Ngôi nhà Hùng Hậu của chúng ta.
Những gì có được ngày hôm nay là do tôi luôn tâm niệm lời dạy của Má và những người đi trước. Má tôi 86 tuổi, người đàn bà lam lũ, tảo tần suốt cuộc đời vì chồng vì con. Thương Má, nghĩ về Má là tôi cố gắng hoàn thành vai trò của người con, người cha, người chồng trong gia đình; Cố gắng hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, luôn đặt hết tâm trí vào công việc của mình và sẻ lòng yêu thương mọi người.
Theo lời Má dạy, tôi tin chắc rằng sự trung thực, lòng chân thành, tinh thần trách nhiệm dù bất kỳ nơi đâu cũng luôn luôn có vị trí xứng đáng.
TP.HCM ngày 14.10.2019
ĐẶNG THANH VŨ – Đơn vị: HHE